Orbaizeta herritik kilometro gutxira eta iparraldera dago. Baxe Nafarroarekin lotzen gaituen auzo isolatu baten bidexkan. Orbaizetako Arma eta Munizioen Errege Fabrika XVIII. mendearen amaieran eraiki zen, antzinako burdinola baten gainean.
IBILBIDE BAT ARMA ola
Ez da harritzekoa Orbaizetako toki horretan kokatzea, inguruko zur-aberastasuna, burdin-meategiak eta ur-ibilgu ugariak baita. Arkeologia industrialaren adibide garrantzitsu hau, Iratiko Basoaren hostozabalaren artean ezkutatua, Karlos III .aren agindupean eraiki zen, Koroak parte hartuko zuen gerretan armamentuz eta munizioz hornituko zuen zentro nagusi bat izan nahi baitzuen. Mende batez (1873ra arte) funtzionatu zuen Orbaizetako olak. Bizi laburra baina intentsoa izan zuen. 3600 bomba ekoitzi ziren eta gainera zenbaitetan arpilatze eta suteen xede izan zen.
Lantegiaren eraikin multzoa, herrixka bat eta Sortzez Garbiaren eliza neoklasikoak osatzen zuten. Han 150 langile baino gehiago bizi izan ziren beren familiekin, zaintzen zuten tropez gain.
2007. urteaz geroztik, Interes Kulturaleko Ondasun izendatuta dago, eta berreskuratzeko proiektu baten zain dago. Orbaizeta udalerriarena da oso-osorik.
INFORMAZIO PRAKTIKOA
PLANIFIKATU ZURE BIDAIA
Organiza tu viaje y encuentra todos los servicios necesarios para que tu estancia sea inolvidable.
EZ AHAZTU…
- Flora eta fauna errespetatzeaz
- Ez bota zaborrik eta ez utzi hondakinik
- Bideak eta bidexkak errespetatu
- Tokiko araudiak eta seinaleak bete