ZER DIRA SOINU-PAISAIAK?
Soinu Paisaien Ibilbidea bisitatzera gonbidatzen zaituztegu, denboran zehar Iratin -Orreagan bizi izan diren leku eta jendeak gogora ekartzen dituzten soinuetan zehar egindako ibilbide harrigarria.
Zalantzarik gabe, gaur egun, dena agudo egiten dugu, baita bidaiatzea ere. Argazki bilduma ederra egiten dugu gure bidaietan: monumentuak, lekuak, otorduak, zeharkatzen ditugun errepideak, etab. Hori dela eta, Irati-Orreaga Turismo Elkartean errepideak bertzela zeharkatzera gonbidatu nahi zaituztegu, eta bertzela bisitatzera monumentuak… Polikiago bidaiatzera gonbidatzen zaituztegu, mendi-bazterrak goxo-goxo gozatzera, lurralde ezin ederrago hau ulertzera. Gizakiak moldaturik dago aspaldi-aspalditik, eguneroko lanen bidez, ingurunea ulertzeko moduaren bidez, azienda eta lurra zainduz…
Horretarako, paisaietako soinuen ibilbidea sortu dugu. Ibilbide egokia da zuek denboran bidaia egiteko, gure lurralde honetan historiaurretik gaur eguneraino bizi izaniko hainbat gizon-emakumeren kontakizunak entzuteko. Hona hemen:
Artzai, historiaurrean mendietan bizi izan zen artzaina. Ur, erromatar galtzadan lan egiten zuen hargina, Graziana, XVI. mendean erromes ospitale bat gobernatu zuen emakumea. Jesus eta Ignacio, gaztetan, kontrabandoan eta enbor-garraioan aritutakoak, hurrenez hurren.
SOINU BIDIAI HAU HASTEKO PREST ZAUDETE?
- Ibilbidea 5 puntuetako edozeinetatik has daiteke, edozein ordenatan.
- Kontakizunak gaztelaniaz eta/edo euskaraz entzutea gomendatzen dizuegu, kaskoekin.
- Estaldura mugikor zaileko bi leku daude, Azpegi eta Sorogain gainak, eta, beraz, deskargatuta dauden ibilbideak eramatea eta bertan entzutea gomendatzen dugu. Gainera, elurra egiten duenean, ez dugu gomendatzen ibilbidea bi puntu horietan egitea.
- Kartelak dauden lekuetara iristeko, paisaia bakoitzaren mapan eta bertako argazkian zehar gidatu.
- Bost kartelek 2 QR dituzte, ezkerrekoa denetan errepikatzen da eta ibilbideari ongi etorria ematen diona da. Eskuinekoa leku bakoitzeko soinu-paisaia da.
- Azpegi-Luzaideko goiko bidea (edo alderantziz) egin daiteke asfaltatutako hiru pista politen bidez.
Lerro hauetatik eskerrak eman nahi dizkiegu “soinu-paisaien” ibilbide hau posible egin duzuen pertsona guztiei. Talde-lan bat egin dugu, non pertsona bakoitzak bere aletxoa jarri duen, batzuk borondatez eta beste batzuk bere lanaren bidez.
Mila esker lagundu diguzuen eta gidoiak eta grabazioak egiten modu altruistan parte hartu duzuen pertsona hauei: Ainara Landa Iroz, José Javier Uriz Monaut, Juan Mª Martínez Txoperena, Jesús Urroz, Ignacio Beaumont Oroz, Suberri Matelo Mitxelena, Ainhoa Mendía, Oihane Mendizabal, Toti Martínez de Lezea, Karmele Galarza, Joseba Martínez, Juan Retegi, José Alberto Erburu eta Alicia Mendive.
Halaber, Irati Orreaga Turismo Elkarteko Luismi Montoya, Koldo Villalba, Lucrecia Sánchez, Ion Retegi, Patricia Carballo eta Adriana Marmaunek osatutako talde boluntarioari esker, proiektu hau guztia aurrera ateratzeagatik.
Luzaide/Valcarlos, Aezkoa, Oroz-Betelu, Arce/Artzibar eta Erro/Erroibarko udalei eskerrak eman behar dizkiegu QR kartelak jartzeko lekua uzteagatik.
Eskerrik asko abentura honetan gurekin izan zareten enpresei ere:
- Kattalin Barber, grabazioak egin dituen Artze bailarako kazetaria.
- Kuonda, eta bereziki Pablo Juanarena (kasualitatez haran hauen ondorengoa) eta Andres Zarta postprodukzioagatik.
- Ana Vicenteri, Aezkoanet, hau da, gure webgunea “zaintzen” duenari.
Ibilbide honek ez luke zentzurik izango gidoiak, grabazioak eta abar egin dituzten pertsonarik gabe, eta, beraz, eskerrik asko guztioi…
eta, zalantzarik gabe, letra larriz idatzitako ESKERRIK ASKO Toti Martínez de Lezea idazle arabarrarentzat da, ospe handiko idazle arabarrarentzat, zeinak bere ahotsa eta “hitzekin jolasten jakitea” eskaini baitigu, sarrera bat egiteko. Sarrera horretan, lurralde zoragarri honetara beste ikuspegi batetik bidaiatzera gonbidatzen zaitu, herri eta haran horiek dastatzera, aspalditik su motelean, gogoraezinean, gerra, elur, bataila eta abarretan bizirik iraun duen baina oraindik bizirik dirauen jakitearekin.
Egile oparoa, gazteentzako literatura idatzi du El mensajero del rey, La hija de la Luna, Antxo III Nagusia eta Muerte en el priorato izenburuekin. Haurren tartean, Nur da bere pertsonaia izarra, bere biloban inspiratua. Gainera, zortzi ipuin argitaratu ditu Érase vez…
Euskarara, frantsesera, alemanera, portugesera, txinerara eta errusierara itzuli da. Normalean, hainbat komunikabiderekin kolaboratzen du, eta hitzaldiak ematen ditu unibertsitateetan, kultura-elkarteetan eta ikastetxeetan.
Gaztelaniaz eta euskaraz idazten du, Europako Erdi Aroan eta, bereziki, historian eta tradizioetan interesa agertuz.
Bere liburuetarako esteka bat uzten dizuegu.
