info@turismoselvadeirati.com
eu
es
Asociación turística Irati-Orreaga

Nafarroako Aztarnategi Erromatarrak

AURKITZEKE DAGOEN ALTXOR ARKEOLOGIKOA

Galtzadaren ertzean dauden erromatarren garaiko bi aztarnategi identifikatu dira, bidearen bilakaerari erabat lotuta daudenak: Zalduakoa eta Artzikoa. Oraindik ezin da jakin zehazki zein urtetan iritsi ziren erromatar tropak lehen aldiz Pirinioetako lurralde horietara; baina, segur aski, Augustoren erregealdian izango zen, K.a. I. mendearen bigarren erdiaren eta K.o. I. mendearen lehen hamarkaden artean. C. Oso litekeena da, gainera, Pirinioen hegoaldean egotea (muga naturala zein administratiboa), eta bi aztarnategi horiek Hispania Tarraconensis probintziako administrazio-eremuan sartzea.

Yacimiento romano Artzi 2
Yacimiento romano Artzi 2

Fotos: J.Etxegoien

ESKUALDEKO AZTARNATEGI ERROMATAR NAGUSIAK

K.a. III. mendean, Erromatar Inperioak krisi larria jasan zuen eta lurraldeetako ekonomia eta antolaketa administratiboak berregituraketa sakona jasan zuten. Orain arte bildutako datuen arabera, bi kokalekuek jarraipena izan zuten IV. mendearen erdialdera arte, orduan, ezagutzen ez ziren arrazoiengatik, abandonatuak izan baitziren.

ZALDUA

Gaur egungo Auritz/Burguete eta Aurizberri/Espinal herrien lurretan dago (Erroibar/Valle de Erro), Nafarroako Foru Komunitatearen ipar-ekialdean (Iruñetik 32 km-ra). Gune estrategiko batean dago, lautadan (894 metroko altuera), Ibañetako mendatearen hegoaldean (1057 metro) eta, zehazki, Arranosina errekaren mendebaldeko terrazetan. 2012tik aurrera egindako esku-hartze geofisiko eta arkeologikoek agerian uzten dute galtzadaren inguruan egituratutako aztarnategi bat, gutxi gorabehera 4,5 orduko hedadurarekin. Azken urteetako indusketetan, hirigunearen erdian dagoen termetako eraikina ikertzen ari dira, eta, Nafarroako Gobernuaren laguntzari esker, haren hondakin batzuk ikus daitezke, informazio-panel batzuen ondoan.

ARTZI

Artzi beste gune estrategiko batean dago (Zalduatik 16 km hegoaldera), galtzadaren ondoan, Urrobi ibaiaren ertzean eta lautaden eta mendiguneen arteko trantsizio-eremuan. Eraikin ugari dituen aztarnategia bada ere, ikerketa-lanak hasierako puntuan daude oraindik. Orain arte gehien aztertu den oinplano angeluzuzeneko eraikina terma- edo bainu-eremuari dagokio. Esplorazio geofisikoen arabera, 4 eremu edo espazio bereziz osatuta zegoen, eta erdiko gelak absidea zuela ere dokumentatu zuen. Gela batzuetan, hypocaustum edo berokuntza-sistemaren hainbat egitura identifikatu dira. Beste gela batean, opus spicatum zorua zati batean kontserbatzen da (arrain-hezur itxurako adreilu txikiak). Indusketa arkeologikoak 2012an hasi ziren.

INFORMAZIO PRAKTIKOA

PLANIFIKATU ZURE BIDAIA

Organiza tu viaje y encuentra todos los servicios necesarios para que tu estancia sea inolvidable.

PLANIFIKATU ZURE BIDAIA

EZ AHAZTU…

  • Flora eta fauna errespetatzeaz
  • Ez bota zaborrik eta ez utzi hondakinik
  • Bideak eta bidexkak errespetatu
  • Tokiko araudiak eta seinaleak bete

GALDU EZIN DITUZUN BESTE LEKU BATZUK

Skip to content